Wczoraj, o godz. 18:00 odbyła się gala konkursu „Książka Roku 2021”. Ze względu na trwającą pandemię wyniki ogłoszono online.
Jury literackie w składzie Ewa Gruda – przewodnicząca, Katarzyna Slany i Mateusz Świetlicki, przyznało następujące nagrody:
Nagrody literackie w konkursie Książka Roku 2021 Polskiej Sekcji IBBY:
Justyna Bednarek, „Dom numer pięć”, il. Anna Sędziwy, Wydawnictwo Literackie
Kiedy twój największy szkolny wróg i zarazem dręczyciel mówi do ciebie: „Przyjacielu. Wiedziałem, że przyjdziesz”, a potem, już jako dorosły, pracuje nad wynalazkiem, który ułatwi ci życie, to znaczy, że wciąż jeszcze istnieje szansa, żeby ten świat stał się lepszy, niż jest. Taką właśnie nadzieję daje czytelnikowi Justyna Bednarek w książce „Dom numer pięć”. Wykorzystany w powieści popularny schemat zamiany ról bohaterów został przez autorkę obudowany wydarzeniami z pogranicza magii i rzeczywistości, służącymi pokazaniu, jak nietrwałe i złudne jest poczucie przewagi nad kimś słabszym. Dom numer pięć to jednak nie tylko ukazane w baśniowych realiach starcie dwóch bohaterów: tracącego wzrok Piotrka i „klasowego szefa wszystkich szefów” Eryka; to przede wszystkim próba znalezienia odpowiedzi na wciąż aktualne pytania: czemu stale na świecie toczą się wojny, i czemu na co dzień ludzie tak chętnie ranią się złym słowem. Mogłoby się wydawać, że ta poważna problematyka odbierze powieści lekkość i przystępność, tak ważne w tekstach dla dzieci. A jednak nie! Ta mistrzowsko napisana realistyczno-magiczna opowieść pełna jest subtelnego humoru, wyraziście nakreślonych postaci oraz mocnych, dynamicznych przygód, które biorą swój początek w tajemniczym tytułowym domu nr 5. A łączące magię z rzeczywistością postaci sympatycznych i mądrych zwierząt – srebrnego lisa i uroczej kotki Rozalii – dodatkowo uatrakcyjniają przekaz.
Ewa Gruda
Barbara Stenka, „Zostań sama w domu”, Nasza Księgarnia
Książka podejmuje temat trudny dla odbiorcy w każdym wieku, szczególnie zaś młodego, któremu dom kojarzy się z poczuciem bezpieczeństwa, a nie osamotnienia, chociaż i takie sytuacje zdarzają się w życiu. Tym niełatwym tematem jest choroba psychiczna matki dwunastoletniej Diany, spowodowana rodzinną tragedią sprzed lat. Choroba, która Dianę pozbawiła szczęśliwego dzieciństwa. Bohaterkę książki, urodzoną pół roku po tragicznej śmierci siostry, spotykamy w chwili, gdy jest już bezpieczna, otoczona opieką przez mądrą i pełną empatii babcię. Ich, wydawałoby się, sielankowe wakacje, spędzane w letnim domku nietuzinkowej starszej pani, w otoczeniu serdecznych i ciekawych ludzi, przynoszą Dianie – oprócz wypoczynku – także chwile bolesnych wspomnień dotyczących jej relacji z matką, oddzieloną od córki murami obojętności, ucieczek z domu oraz mocnego snu wymuszanego garścią nasennych tabletek. Książka zachwyca wirtuozerią literacką. Pisarka z wyczuwalną lekkością operuje słowem, budując z tego tworzywa przekonujące obrazy stanów psychicznych obu bohaterek. W niezwykle kunsztowny sposób kreuje też sytuacje zarówno narastającego napięcia, jak i mozolnego powrotu Diany do równowagi psychicznej. Zasługą pisarki jest również dyskretne dostosowanie treści do możliwości odbiorcy: jeśli ten nie zechce zaangażować się emocjonalnie w psychologiczny problem, może skupić się na śledzeniu wakacyjnych, szkolnych i artystycznych przeżyć bohaterki, a także jej pierwszych fascynacji uczuciowych. I tak na pewno dostrzeże to, co w tym przekazie najważniejsze, a o czym mówi w zakończeniu dorosła już Diana: „Opowiedziałam wam to wszystko, żebyście zawsze mieli nadzieję. […], żebyście wiedzieli, że nigdy nie jesteście sami”.
Ewa Gruda
Wyróżnienia literackie w konkursie Książka Roku 2021 Polskiej Sekcji IBBY otrzymują:
Justyna Bednarek za książkę „Maryjki. Opowieści o Matce Boskiej”, il. Marianna Oklejak, Wydawnictwo Nasza Księgarnia
Zuzanna Orlińska za serię „Uczeń sztukmistrza” (tom 1. „Król Myszy”, tom 2. „Powietrzny żeglarz”), Wydawnictwo Literatura
Katarzyna Rygiel za książkę „Strażnik Klejnotu”, Wydawnictwo Dwukropek
