„Kobiety. Badaczki, czempionki, awanturnice”
Joanna Kończak
ilust. Karolina Matyjaszkowicz
Nasza Księgarnia, 2018
Kobiety, róbmy swoje!
Książka „Opowieści na dobranoc dla młodych buntowniczek” zapoczątkowała istny boom na książki o kobietach, które wpłynęły na rzeczywistość. Po wielkim szumie medialnym, jaki ta publikacja wywołała na świecie, jak grzyby po deszczu zaczęły ukazywać się rodzime tytuły. Kobiety poczuły moc własną, moc słowa i moc obrazu. I oto mamy kolejną publikację z plejadą kobiecych bohaterek w roli głównej – „Kobiety. Buntowniczki, czempionki, awanturnice” Joanny Kończak z ilustracjami Karoliny Matyjaszkowicz.
Album zawiera 35 portretów kobiet. Kogo tu mamy? Postaci bardzo rozpoznawalne, jak np. malarkę Fridę Kahlo, kreatorkę mody Coco Chanel, jej słynną małą czarną oraz perfumy Chanel No. 5, naukowczynię Marię Skłodowską-Curie, która niedawno znalazła się na pierwszym miejscu w plebiscycie „100 kobiet, które zmieniły świat”, ogłoszonym przez BBC History, pisarkę Joanne Rowling, autorkę słynnej serii o Harrym Potterze, która odniosła gigantyczny komercyjny sukces (niech żałują ci wydawcy, którzy odrzucili jej debiut), himalaistkę Wandę Rutkiewicz, zdobywczynię ośmiu z czternastu ośmiotysięczników, aktorkę Carrie Fisher, odtwórczynię księżniczki Lei w „Gwiezdnych wojnach”.
Ale znajdziemy też mniej albo w ogóle nieznane na co dzień dla czytelnika nazwiska, jak chociażby Mary Anna Evans, która była kaskaderką i zapisała się w historii indyjskiego kina, Adę Yonath, biochemiczkę badającą strukturę rybosomów, za co otrzymała Nagrodę Nobla, Grace Hopper, programistkę, która pomagała zaprojektować i oprogramować UNIVAC, pierwszy komputer przeznaczony na sprzedaż. Dowiemy się, która z kobiet wymyśliła skalę Apgar służącą do oceny stanu zdrowia noworodków zaraz po urodzeniu. To lekarka Virgina Apgar. A wiecie, kto opatentował zmywarkę do naczyń? Josephine Cochrane w 1886 roku! Z kolei Niemka Melitta Bentz w 1908 roku zarejestrowała pomysł papierowych filtrów do kawy. Dobrze to wiedzieć.
Wybierając do albumu wiele postaci, trzeba umiejętnie dobrać same nazwiska, jak i ważne momenty z ich życia, przekazać je tak, aby nie przytłoczyć nadmiarem informacji, a tym samym nie zanudzić czytelnika. Autorka żongluje wiadomościami, nie podaje samych suchych faktów z życia kobiet, miejscami wplata je w szerszy kontekst. Dzięki temu młody czytelnik może lepiej zrozumieć drogę bohaterki do celu. A często właśnie ta wyboista droga uświadamia, ile przeszkód musiały pokonać kobiety, aby osiągnąć swoją pozycję w świecie nauki, mediów, literatury, polityki, sportu, mody na przestrzeni lat.
Książka jest bogato ilustrowana przez Karolinę Matyjaszkowicz, absolwentkę łódzkiej Akademii Sztuk Pięknych na Wydziale Tkaniny i Ubioru. Każda główna bohaterka jest sportretowana. Obok rysunków twarzy znajdują się liczne ilustracje ukazujące kobiece postaci w różnych ujęciach, sytuacjach. Dzięki temu można wyobrazić sobie ich codzienność, warunki, w jakich dokonywały swoich odkryć.
To, co artystka sama mówi o swojej sztuce, bardzo pasuje do wymowy książki: „Malując, przenoszę na płótno nie tylko to, co dla mnie istotne, zaobserwowane czy wyobrażone, ale sama przechodzę do innej rzeczywistości. Miejsce to nazywam <<zaświatami>>. Czasem mam poczucie, że jestem częścią uniwersum. Staję się wtedy pełniejsza, czuję radość. Wszystko staje się jasne, zrozumiałe. Jestem tu i teraz, działam w zgodzie ze sobą”.
Czytajmy o kobietach, ale i o mężczyznach dla zachowania równowagi w przyrodzie. Potraktujmy ich sylwetki z książki „Kobiety. Badaczki, czempionki, awanturnice” jako kolejną inspirację, ale pamiętajmy, że nie zawsze trzeba osiągnąć tak wiele, jak one, aby czuć się szczęśliwym, spełnionym człowiekiem. Na koniec zacytuję samą autorkę Joanną Kończak z posłowia książki: „Wy, podobnie jak różne moje bohaterki, macie marzenia, siłę i nieograniczone możliwości. Tylko w siebie wierzcie i róbcie swoje”. Tak jest! Wiary w siebie wszystkim życzę. Nie pozwólmy podcinać sobie skrzydeł!
Marta Lipczyńska-Gil. artykuł ukazał się w 33. numrze kwartalnika „Ryms”
Informacja wydawcy:
Wiele je różni, ale łączy jedno: nie dały sobie wmówić, że coś jest niemożliwe. Odkryj losy nadzwyczajnych dziewcząt i kobiet, które odwagą, determinacją czy wiedzą zapisały się w historii, a przy okazji poznaj intrygujące fakty dotyczące świata.
Jak działała maszyna różnicowa, a Ada Lovelace została pierwszą programistką, choć nie wymyślono jeszcze komputera? Komu zawdzięczamy skalę Apgar, przedszkola Montessori, małą czarną sukienkę, odkrycie ciemnej materii, wynalezienie papierowych filtrów do kawy, wi-fi i wycieraczek samochodowych? Jak kobiety przyczyniły się do lotów w kosmos, walczyły o prawa wyborcze i od kiedy wolno im startować w nowożytnych olimpiadach? Kto był pierwszą reżyserką, a kto zdobywczynią Mount Everestu?
Przedstawiamy 35 inspirujących bohaterek, a opowieściom o nich towarzyszą fascynujące ciekawostki dotyczące różnych krajów i dziedzin. Wyjątkową formę każdej stronie nadają malarskie ilustracje Karoliny Matyjaszkowicz.
Joanna Kończak – z wykształcenia psycholożka stosunków międzykulturowych, z zawodu (głównie) redaktorka. Publikowała też w różnych magazynach internetowych oraz papierowych. W wolnych chwilach włóczy się po Azji, czyta stosy książek, fotografuje i hałaśliwie kibicuje ulubionym drużynom krykietowym. Od 10 lat pracuje w Naszej Księgarni, dzięki czemu ukrywa, że nie zdołała dorosnąć. Prowadzi blog hunterwaalii.com, poświęcony kinu indyjskiemu.
Karolina Matyjaszkowicz – urodzona w Łowiczu w 1980 roku. Ukończyła łódzką Akademię Sztuk Pięknych na Wydziale Tkaniny i Ubioru, kierunek Wzornictwo. Artystka zajmuje się malarstwem, tkaniną, ilustracją oraz tworzy muzykę. Jest laureatką licznych nagród i wyróżnień, a jej obrazy znajdują się w muzeach oraz w prywatnych kolekcjach w Polsce i za granicą. Prace można oglądać na wielu wystawach zbiorowych i indywidualnych oraz na jej stronie: matyjaszkowicz.art.pl
