Tegoroczna edycja Festiwalu Literacki Sopot odbędzie się w dniach od 20 do 23 sierpnia. Tym razem motywem przewodnim festiwalu jest literatura kanadyjska. Wyjątkowi goście oraz bogaty program wydarzenia: liczne spotkania, debaty, pokazy filmowe, warsztaty, czytania performatywne, stworzą niepowtarzalną atmosferę oraz przeniosą wszystkich uczestników do niezwykłego świata literatury w nadmorskim Sopocie.
Literacki Sopot to festiwal, który odbywa nieprzerwanie od 2012 roku, zawsze w drugiej połowie sierpnia. Co roku organizatorzy wybierają kraj, którego literatura staje się motywem przewodnim całego wydarzenia. Gościem honorowym 9. edycji jest Kanada, a hasłami wiodącymi są dystopia oraz manipulacja – uważana za nieodłączny element współczesnych mediów.
„Sytuacja pandemiczna zmusiła nas do modyfikacji programu tylko pod względem technologicznym i realizacji wersji hybrydowej – spotkań z gośćmi w wersji online poprzez łączenia z Kanadą oraz offline – podczas spotkań w Sopocie” – wyjaśnia Joanna Cichocka-Gula, dyrektor festiwalu Literacki Sopot. „Nie chcieliśmy rezygnować z żadnego z zaplanowanych od roku wydarzeń, stąd mimo zmniejszonej liczby uczestników, których możemy wpuścić do poszczególnych festiwalowych miejsc, wszystkie odbędą się zgodnie z naszymi założeniami, w obecnym reżimie sanitarnym”.
W tym roku podczas festiwalu odbędzie się aż 5 debat. Pierwsze Narody Kanady, w tej rozmowie Joanna Onoszko-Gierak, Monika Płatek, Tanya Talaga oraz Steven Cooper przedstawią skalę problemu nadużyć, jakich dopuszczało się kanadyjskie państwo wobec rdzennych mieszkańców. W kolejnej debacie Był sobie człowiek, Dorota Masłowska, Ilona Wiśniewska, Colin Waters oraz Tomasz Ulanowski poruszą temat niewyobrażalnej skali dewastacji, jakiej przez dziesięciolecia ulegała planeta Ziemia. Klasyka: Reaktywacja. Czy arcydzieła literatury potrzebują świeżych tłumaczeń? o tym porozmawiają Wojciech Charchalis, Jakub Ekier oraz Anna Wasilewska oraz Dagny Kurdwanowska. Marschall McLuhan w świecie Algorytmów, czyli o mediach współczesnych i fake newsach głos zabiorą Andrew McLuhan, Derrick de Kerckhove, Anna Nacher i Mirosław Filiciak. W dyskusji pt. Co można wyczytać z gry wideo? Cyfrowe media a literatura udział wezmą Marcin Blacha, Sean Michaels, Karolina Sulej, Miriam Verburg i Bartek Chaciński.
Podczas 9. edycji Literackiego Sopotu nie zabraknie wybitnych, kanadyjskich pisarzy. Jednym z nich będzie Patrick de Witt, kanadyjski autor znany m.in. z nagrodzonej Nagrodą Kanadyjskiego Stowarzyszenia Literackiego i nominowanej do Bookera książki „Bracia Sisters” (tłum. Paweł Schreiber, wyd. Czarne). Wystąpi również David Szalay, autor powieści „Turbulencje” (tłum. Dobromiła Jankowska, wyd. Pauza), która w lipcu będzie miała polską premierę. W Sopocie pojawi się online także wybitny Michael Crummey. Jego powieść „Bez winy” (tłum. Michał Alenowicz, wyd. Wiatr od Morza), której polskie tłumaczenie ukaże się premierowo na festiwalu, znalazła się w finale Nagrody Scotiabank Giller. Ostatniego dnia festiwalu również Nicolas Dickner – autor poruszającej książki „Nikolski” (tłum. Magdalena Kamińska-Maurugeon, wyd. Pauza), nagrodzonej Prix Anne-Hébert, Prix littéraire des collégiens oraz Prix des libraires du Québec, opowie uczestnikom o swojej twórczości.
Na scenie pojawią się także piszące kobiety, których pozycja w świecie literatury kanadyjskiej jest niepodważalna. Madelaine Thien, autorka o chińsko-malezyjskich korzeniach, która uznawana jest w Kanadzie za najlepiej zapowiadającą się pisarkę młodego pokolenia. Za powieść „Nie mówcie, że nie mamy niczego” (tłum. Łukasz Małecki, Wydawnictwo Literackie) otrzymała Giller Prize i znalazła się na krótkiej liście nagrody Man Booker Prize. W Sopocie uczestnicy festiwalu będą mieli również okazję spotkania oraz wysłuchania Esi Edugyan, autorki nagrodzonej dwukrotnie Giller Prize. W czasie festiwalu będzie miała polską premierę jedna z jej nagrodzonych książek – „Washington Black” (tłum. Bohdan Maliborski, wyd. Świat Książki).
W nawiązaniu do tematów debat program festiwalu zawiera również poruszający cykl spotkań „Antropocen”, w ramach którego odbędzie się pokaz filmu „Antropocen: epoka człowieka” oraz spotkanie z jego twórcami – Jennifer Baichwal i Nicholasem de Pencierem. Stanisław Łubieński podzieli się swoimi doświadczeniami oraz przemyśleniami zawartymi w „Książce o śmieciach” (wyd. Agora). Pojawi się Andrea Lundgren – autorka, która w sposób niezwykły przedstawiła przyrodę w zbiorze opowiadań „Fauna Północy” (wyd. Pauza).W tej serii nie zabraknie również spotkania z Adamem Wajrakiem – działaczem na rzecz ochrony przyrody, jak i autorem wielu artykułów i książek o tematyce przyrodniczej.
W tym roku po raz pierwszy dodano do programu pasmo „Debiuty”. W ten sposób organizatorzy chcą uatrakcyjnić Literacki Sopot oraz zachęcić wszystkich do czytania również początkujących autorów. Do grona debiutantów należą: Jędrzej Napiecek, który opowie „O królu który uciekł” (Wydawnictwo Krytyki Politycznej), czyli „jednej z najbardziej popapranych opowieści o kryzysie władzy w historii Polski.”. Barbara Sadurska zaprezentuje swoją „Mapę” (wyd. Nisza), czyli opowiadania połączone motywem piętnastowiecznej mapy świata. O „Pannie doktór Sadowskiej” (wyd. Dowody Na Istnienie) będzie się można dowiedzieć z rozmowy z jej autorem – Wojtkiem Szotem, który swoją powieść oparł na historii bohaterki skandali międzywojennej Warszawy. A o współczesności, czyli o prekariacie – klasie społecznej spod znaku ciągłej niepewności jutra przeczytamy w książce „Dropie” (wyd. Korporacja Ha!art), o której na festiwalu opowie sama autorka – Natalka Suszczyńska.
W ramach cyklu „H/historia”, który z roku na rok cieszy się rosnącą popularnością wśród uczestników, bohaterami festiwalowych spotkań będą: Anne Applebaum – autorka książki „Czerwony głód” (tłum. Barbara Gadomska, Wanda Gadomska; wyd. Agora), opowiadającej o makabrycznym obrazie zdarzeń na Ukrainie, które miały miejsce w latach 30-tych; Dorota Karaś i Marek Sterlingow prezentujący w swojej książce „Walentynowicz. Anna szuka raju” (wyd. Znak) historię kobiety legendy; Paweł P. Reszka – autor wstrząsającej książki „Płuczki. Poszukiwacze żydowskiego złota” (wyd. Agora); oraz Mirosław Tryczyk, który przedstawia swoje myśli w poruszającym reportażu „Drzazga. Kłamstwa silniejsze niż śmierć” (wyd. Znak).
W ramach pasma Nagrody Historycznej „Polityki” odbędzie się spotkanie z Michałem P. Garapichem, który otrzymał nagrodę w kategorii najlepszy debiut za „Dzieci Kazimierza” (wyd. Czarne). Autor „zajął się historią rodzinną, łącząc emocjonalne zaangażowanie z solidnymi metodami badawczymi. W wyniku badań dostaliśmy fascynujące studium antropologiczne relacji dwór – wieś od końca XIX w. do lat 40. XX w.” – czytamy w komunikacie podsumowującym rozdanie nagród.
Podczas tegorocznej edycji festiwalu Michał Nogaś w swoim autorskim paśmie „Nogaś na Plaży” porozmawia z Olgą Gitkiewicz, Mikołajem Łozińskim, Urszulą Zajączkowską i Maciejem Zarembą Bielawskim. Z kolei w cyklu „(Nie)Pamieć” wezmą wspaniałe osobowości, takie jak: Małgorzata Żerwe („Życie grobowe” wyd. Części Proste), Maria Stiepanowa („Pamięci pamięci” w tłum. Agnieszka Sowińska, wyd. Prószyński i S-ka) oraz Aaron Lansky („Przechytrzyć historię. Niezwykłe przygody człowieka, który ocalił milion książek w jidysz” w tłum. Agnieszki Nowak, wyd. Smak Słowa)
W tym roku odbędzie się także czytanie performatywne dramatu Daniela Danisa „Kamień i popioły” w reżyserii Justyny Bartoszewicz, a z okazji przypadającego roku Leopolda Tyrmanda odczytane zostaną fragmenty jego powieści „Życie towarzyskie i uczuciowe” w reżyserii Małgorzaty Brajner.
Podczas festiwalu w Sopocie będzie miała swoją premierę książka „10 sur 10 – Solidarność”, będąca podsumowaniem rezydencji artystycznej 10 dramaturgów w Goyki3 Art. Inkubatorze w Sopocie.
W innej formie będą także organizowane Targi Książki. Ze względów pandemicznych nie będzie można przeglądać książek czy uzyskiwać autografów od autorów. Na stoiskach zlokalizowanych tradycyjnie na Placu Przyjaciół Sopotu wystawiać się będą:
Wydawnictwo Agora, Wydawnictwo Wielka Litera, Wydawnictwo Literackie, Wydawnictwo Świat Książki, Wydawnictwo Pauza, Wydawnictwo Dowody na Istnienie, Wydawnictwo Czarne, Wydawnictwo Poznańskie, Wydawnictwo Marginesy/ Wydawnictwo Kropka, Wydawnictwo Słowo/obraz terytoria, Wydawnictwo Części proste, Wydawnictwo Sonia Draga, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, The Book Shop, Timof Comics i Scream Comics, Wydawnictwo Smak Słowa, Wydawnictwo Marpress, Wydawnictwo Książkowe Klimaty, Wydawnictwo Afera, Wydawnictwo MG Świadomi Wydawcy, Wydawnictwo Dwie Siostry, Wydawnictwo Wytwórnia, TU SIĘ CZYTA (BUKA – FORMAT – TAKO – ALBUS – DRUGANOGA), Wydawnictwo Hokus Pokus, Wydawnictwo Akapit Press, Społeczny Instytut Wydawniczy ZNAK oraz Muzeum Sopotu.
Literacki Sopot to także mnóstwo atrakcji okołoliterackich! Specjalnie stworzony „Spacer z Anią Shirley” – czyli gra literacka, która z pewnością spodoba się wszystkim fanom literatury. Dla miłośników kina przygotowane są wieczory z kanadyjską kinematografią, a pokazy filmowe poprzedzą krótkie prelekcje Pawła Bilińskiego. Nowością jest także #GodzinaWolnegoCzytania – projekt Koalicji Letnich Festiwali Literackich. To czas na zanurzenie się w lekturze przed spotkaniami autorskimi, debatami, czy innymi aktywnościami festiwalowymi.
Na „Literackim dla dzieci” jak co roku na najmłodszych czeka masa kreatywnych, edukacyjnych gier oraz warsztatów zahaczających o elementy kultury i języka.
Literacki Sopot ma na celu nie tylko promocję literatury i czytelnictwa, ale przede wszystkim jest doskonałą okazją do spotkań z gośćmi, którzy dzielą się swoją niezwykłą wrażliwością i zmysłem obserwacji. Organizatorzy Festiwalu, dostarczając materiału do przemyśleń, stwarzają okazje, aby w miejscach nie zawsze konwencjonalnych zastanowić się nad sprawami ważnymi, o których w otaczającej nas rzeczywistości coraz częściej się zapomina.
Bogaty program festiwalu, zarówno dla dorosłych jak i dzieci, sprawia, że każdy uczestnik jest w stanie znaleźć coś dla siebie, a to właśnie na tym najbardziej zależy pomysłodawcom wydarzenia. Istotna dla organizatorów Literackiego Sopotu jest również możliwość realnego wpływania na swoich odbiorców i popularyzowania wśród nich literatury z całego świata poprzez kolejne edycje wydarzenia.
W 2020 roku Festiwal Literacki Sopot zwyciężył w Sopocie w plebiscycie „Supermiasta” Gazety Wyborczej, siódma edycja festiwalu została uznana „Wydarzeniem Roku 2018” w plebiscycie Pomorskich Sztormów Gazety Wyborczej Trójmiasto, w 2016 roku głosami słuchaczy plebiscytu „Radiowego Domu Kultury” Programu Trzeciego Polskiego Radia Festiwal wygrał w kategorii „Wydarzenie”, w 2012 roku był zwycięzcą plebiscytu na Kulturalny Sztorm Roku 2012 organizowanego przez Gazetę Wyborczą Trójmiasto. W 2019 roku organizatorzy Festiwalu Literacki Sopot doprowadzili do powołania #KoalicjaLetnichFestiwaliLiterackich. Również w 2019 roku Literacki Sopot otrzymał znak jakości EFFE Label przyznawany przez sieć europejskich festiwali EFFE. To symbol przynależności do grupy wyjątkowych i innowacyjnych wydarzeń kulturalnych na mapie Europy.
(informacja nadesłana)
