„Dwoje ludzi”
Iwona Chmielewska
ilustr. Iwona Chmielewska
Media Rodzina, 2014
wiek: 8+
Obrazki? A do czego te obrazki, panie, jak tu słów tyle, co kot napłakał? Przecież to bardziej zaciemnia niż objaśnia. A to sam bym potrafił tak powycinać ze starego zeszyciku. Do wierszy obrazki robi – to wszystko o niej mówi, panie. Niepraktyczna, panie. Wiersze są niepraktyczne. Patrz panie, ile ona miejsca w książce marnuje. Tu pusto i tu pusto. I to, panie, dla dzieci ma być, takie ciemne, takie ponure? Dla ludzi, mówisz pan. Znaczy dla mnie też, niby. W Korei, mówisz pan, się dobrze sprzedaje?
…
Książki starannie zaprojektowane i wykonane, książki dla zbieraczy ładnych przedmiotów, dzieła sztuki rozpisane na karty – Iwona Chmielewska jawi się polskim odbiorcom jako twórczyni ekskluzywna. Zaś w Korei Południowej, w której Chmielewską wydaje kilku wydawców, jej książki są używane: inspirują odbiorców dużych i małych, są punktem wyjścia do dyskusji, warsztatów. Książka „Dwoje ludzi” wydana pierwszy raz w koreańskim wydawnictwie Sakyejul polskiemu odbiorcy przybliżona została przez Media Rodzinę, głównego polskiego wydawcę książek toruńskiej artystki.
Prostota formalna w połączeniu z intelektualną głębią czynią z tego picture booka książkę międzynarodową, międzykulturową. Nie bez znaczenia dla uniwersalności opowieści jest jej temat. Fakt, że dwoje ludzi spotyka się i zaczyna ze sobą być, jest sam w sobie zdumiewający. Jakie relacje mogą ich połączyć? Chmielewska za pomocą prostych symboli i dopełniających je buddyjsko prostych i nośnych obrazów odkrywa wielkie napięcie w temacie tak ogranym, a przecież fundamentalnym. Bliskie ciału są jej porównania: łódka i klucz, dzień i noc, klepsydra, łodyga i kwiat, dwie wyspy na morzu omywane tą samą wodą, a jednak osobne. Bliskość, która wzbogaca, bliskość, która tłamsi oraz wszystko, z czego się rezygnuje dla drugiego człowieka. Chmielewska otwiera książkę paradoksem: „gdy dwoje ludzi żyje razem, to jest im łatwiej, bo są razem i jest im trudniej, bo są razem”.
Siła, jak w haiku, tkwi nie w wykwincie elementów budujących obrazy, ale w ich dobitnej bliskości, w rygorystycznej prostocie i subtelnej trafności zestawień. W taktownym braku oceny. Powtarza się motyw dłoni, profili i sylwetek w symetrycznym układzie, par elementów rozmaicie łączonych. Ciało i antyciało, dłoń i przeciwdłoń – wystarczą, żeby unieszczęśliwić, są niezbędne, żeby dać syntezę – tego trzeciego.
Chmielewska jak zwykle uruchamia drugi obieg materii, wykorzystując fakturę papieru milimetrowego czy wzór materiału w kwiatki. Kolorystyczna i formalna prostota elementów pozwala metaforom rozkwitać w głowie odbiorcy książki. Widzimy proces rodzenia się znaczeń, ale i nasycanie przestrzeni czułością. Powstała książka przejrzysta i niewymownie wzruszająca, która ma szansę wywołać w czytelniku głęboki rezonans. Poezja jest u Chmielewskiej zwięzłym sposobem poznawania świata, a nie ekskluzywnym i niezrozumiałym naddatkiem. Dodajmy – mimo tematu nie jest ona zarezerwowana dla dorosłych, zaś przewaga obrazu nie czyni z niej książki dla dzieci.
Alicja Szyguła
****
Informacja wydawcy:
„Gdy dwoje ludzi żyje razem, to jest im łatwiej, bo są razem, i jest im trudniej, bo są razem” – tak zaczyna się autorska książka Iwony Chmielewskiej. Przepiękna książka, którą od lat delektują się zagraniczni wielbiciele autorki i której wydanie w Polsce było od dawna wyczekiwane. To picturebook, w którym za pomocą prostych metafor opisane są i pokazane zależności, w jakich znajdują się ludzie w związkach.
Piękny prezent dla dzieci i dla dorosłych. Do podarowania w dniu ślubu, w rocznicę związku, a nawet do refleksji po rozstaniu.
