„Mały atlas motyli”
tekst i ilustr. Ewa Kozyra Pawlak, Paweł Pawlak
Nasza Księgarnia, wrzesień 2018
Motylu, ty delikatna istoto
Ewa Kozyra-Pawlak i Paweł Pawlak to duet w życiu i w pracy. Oczywiście każde z nich jest artystą osobnym, z charakterystycznym dla siebie stylem, ale kiedy łączą swoje siły, wychodzą z tego projekty z podwójną mocą oddziaływania na czytelników.
I tak jest właśnie z atlasami. „Mały atlas ptaków” był wydarzeniem na rynku wydawniczym. Książka wzbudzała emocje już na etapie powstawania. Paweł Pawlak stopniowo odkrywał rąbka tajemnicy, pokazując na swoim profilu w mediach społecznościowych najpierw nieśmiałe fragmenty, a potem coraz większe obszary ilustracji, aż w końcu mogliśmy ujrzeć okazy ptaków w pełnej krasie. Książka odniosła sukces, autorzy otrzymali liczne nominacje, nagrody, wyróżnienia w różnych konkursach: 1. miejsce w konkursie Świat Przyjazny Dziecku, wyróżnienie w 57. konkursie Polskiego Towarzystwa Wydawców Książek „Najpiękniejsza Książka Roku”, główna nagroda w kategorii Książka Dziecięca w konkursie Dobre Strony 2017. A rok się jeszcze nie skończył…
Ale wróćmy do motyli, tych istot delikatnych, ulotnych, zachwycających ludzi niemal na każdym kroku. Ewa i Paweł mieszkają w miejscu, które jest prawie rajem na ziemi. Urokliwy domek z ogrodem pod Wrocławiem wydaje się być idealnym miejscem dla wrażliwych artystów. Ptaki, motyle, drzewa za oknem, kwiaty w ogrodzie, koty własne i bezpańskie są ich codziennością. Nie dziwi zatem, że czasami stają się bohaterami autorskich książek pary artystów.
„Mały atlas motyli” opiera się na tym samym pomyśle co atlas ptaków. Ewa Kozyra-Pawlak o motylich bohaterach pisze prosto i bezpośrednio. Wierzy się w każde jej słowo. Nie jest pretensjonalna, nie poucza, nie mądrzy się, ona wnikliwe obserwuje i dzieli się swoimi wrażeniami. To bardzo cenne. Ale też podaje sporo konkretnych informacji i ciekawostek. Pisze przyjaźnie i z pewnością trafia do dzieci, bo jest w tym pisaniu autentyczna. Do własnych tekstów Ewa stworzyła niesamowite prace. Jej motyle wykonane z patyczków i liści, kolaże z różnorodnych tkanin zachwycają precyzją. Zresztą kolaż to już znak rozpoznawczy artystki.
Z kolei Paweł Pawlak całą plejadę motylich okazów maluje akwarelami. To bardzo trudna technika, wymagająca dużego doświadczenia. Pawłowi udaje się to znakomicie. Jego akwarele idealnie pasują do motylich portretów. Oddają ulotność i piękno tych stworzeń. I oto na sztywnych kartach książki mamy m.in. rusałkę pawika, którą Ewa dowcipnie nazwała Rusałką Pawlak. To chyba najbardziej znany motyl. Jest rusałka admirał, o której Ewa pisze, że ma duszę włóczykija, latolistek cytrynek, który podobno pachnie cytryną, niepylak apollo, gatunek zagrożony wyginięciem, podziwiany przez wszystkich paź królowej, niepozorny bielinek – to tylko niektórzy z latających bohaterów atlasu. Ewa opisała niemal dwadzieścia okazów, odwiedzających ich ogród, ja wymieniam tylko kilka przykładów na zachętę. Oprócz prac Ewy i Pawła Pawlaków gdzieniegdzie pojawiają się rysunki motyli kilkuletniej Hani Cisło. Są bardzo urocze. Jestem ich wielbicielką, odkąd pojawiły się w Małym atlasie ptaków. Miło, że Hania znowu towarzyszy parze artystów.
Małżeństwo Pawlaków stworzyło bardzo udaną książkę, która łączy w sobie odpowiednią dawkę wiedzy, z oryginalną szatą graficzną. Artystom udało się zgrabnie połączyć różne techniki. Mamy tu fotografie, kolaże, modele przestrzenne, akwarele, rysunki Hani.
Ewa i Paweł Pawlakowie w obydwu atlasach pokazują swoją ogromną wrażliwość na przyrodę. Za pośrednictwem plejady motylich bohaterów delikatnie wpuszczają czytelników do swojego świata. Robią to taktowanie i z czułością. I jak to dobrze, że potrafią zatrzymać piękno motyli w kadrach książki. Jestem przekonana, że Mały atlas motyli, podobnie jak „Mały atlas ptaków”, zachwyci wielu rodziców i ich dzieci. Oprócz uwielbienia wśród czytelników w różnym wieku wróżę mu wiele nagród. I zastanawiam się, które stworzenia pojawią się w kolejnym atlasie, bo coś mi wydawnicza intuicja podpowiada, że na ptakach i motylach się nie skończy. Mały atlas robaków, drzew? A może mały atlas gryzoni?
Obserwujmy, co słychać u państwa Pawlaków… Zresztą obojętnie, co para artystów weźmie na warsztat. Na pewno wyjdzie pięknie.
Marta Lipczyńska-Gil artykuł ukazał się w 33. numerze kwartanika „Ryms”
Informacja wydawcy:
„Mały atlas motyli” to już drugi po „Małym atlasie ptaków” ogrodowy pamiętnik pary znakomitych ilustratorów. Znajdziemy tu przedstawicieli ponad dwudziestu polskich gatunków sportretowanych w niezwykłych technikach plastycznych – od kolażu z tkanin przez fotografie, akwarele i dziecięce rysunki aż po modele z liści i patyków. Dzięki tej pięknej i mądrej książce mały czytelnik dowie się, kim są modraszek wieszczek, zorzynek rzeżuchowiec, mieniak tęczowiec, a nawet zmrocznik przytuliak. To uroczy i inspirujący elementarz dla każdego początkującego motyloznawcy!
Paweł Pawlak jest ilustratorem precyzyjnym, sumiennym, zdyscyplinowanym i do tego stopnia odpowiedzialnym, że ilustracje koloruje też od spodu. Ostrzenia ołówków uczył się na stażu prowadzonym przez amerykańskich specjalistów, do malowania stosuje pędzelki wyprodukowane z włókien nylonowych hodowanych w dobrostanie, a prąd, który napędza jego komputer, pochodzi wyłącznie z legalnych źródeł. Dba, by postacie, które przedstawia na swoich ilustracjach, otrzymały gruntowne wykształcenie i były dobrze wynagradzane za swoją pracę.
Jednym z pierwszych wspomnień Ewy Kozyry-Pawlak jest graffiti, które przyszła artystka z wielką pasją wykonała kredkami świecowymi na ścianie swojego pokoju (korzystając z okazji, chciałaby przeprosić późniejszego właściciela tego lokalu). Bardzo wcześnie, z absolutną powagą, poświęciła się sztukom plastycznym, a szczególnie rzeźbie w plastelinie, haftom i szydełkowaniu. Gdy tylko ukończyła studia na ASP we Wrocławiu, niezwłocznie wróciła do klejenia, szycia i dziergania. Zilustrowała kilkanaście książek dla dzieci, pisze wiersze, kaligrafuje i tłumaczy, a w jej pracowni znajdują się tysiące kolorowych szmatek.
