„Książka wszystkich rzeczy”
Guus Kuijer
przeł. Jadwiga Jędryas
wiek: 9+
Dwie Siostry, premiera: 12 grudnia 2012
Tę książkę czyta się jednym tchem. Z cierpnącą na policzkach skórą, za każdym razem, gdy ojciec małego Thomasa podnosi rękę na syna i swoją żonę. Z wilgotnymi oczami, kiedy Thomas broni mamy albo gdy on, dziewięciolatek, zakochuje się w starszej o siedem lat Elizie ze sztuczną nogą i zdeformowaną dłonią, bo umie dostrzec w niej piękno i dobro. Z uśmiechem wreszcie, gdy chłopiec bardzo bezpośrednio, kumpelsko wręcz rozmawia z Jezusem. Ale zacznijmy od początku…
Thomas ma starszą siostrę Margot, mamę, którą bardzo kocha i surowego, religijnego ojca, kierującego się w życiu wyłącznie Pismem Świętym. To człowiek nieprzejednany w sądach, radykalny i zaślepiony miłością do Boga. Państwo Klopper chodzą więc w każdą niedzielę do kościoła na długie nabożeństwa, codziennie czytają Biblię, ojciec zaś w codziennym życiu wymaga od bliskich bezwzględnego posłuszeństwa. Stosuje kary – Thomasowi sprawia lanie drewnianą warząchwią, żonę bije twardą dłonią. Córkę lata strachu nauczyły maskowania się, razów więc już nie dostaje. Pan Klopper nie uznaje żartów, nie rozumie niezwyczajnych zdolności Thomasa, który widzi „podskórną” rzeczywistość, podczas czytania Biblii wyłącza się i rozmawia z Jezusem jak z kimś dobrze znanym. Bo Thomas to typ wrażliwca, delikatnego chłopca o wielkiej wyobraźni i sercu, piszącego szczery pamiętnik pt. „Książka wszystkich rzeczy”, buntującego się wewnętrznie przeciwko przemocy stosowanej przez ojca.
O tym, co dzieje się w domu Klopperów nie wie nikt. Do czasu. Thomas zaprzyjaźnia się ze starszą sąsiadką, która w oczach dzieci jest czarownicą. Okazuje się, że pani Van Amersfoort zna tę smutną tajemnicę, iż ojciec Thomasa bije żonę i syna. Napisany przez nią list uruchamia lawinę zdarzeń, które sprawiają, że zbuntuje się posłuszna Margot, z letargu i niemocy obudzi się mama, a Thomas… Zapewniam Was, Thomas spełni swoje marzenie o byciu szczęśliwym.
Najgłośniejsza książka laureata The Astrid Lindgren Memorial Award 2012 – czytamy na okładce. Wzruszająca. Ważna. Nie przeoczcie jej.
Ewa Skibińska
****
Informacja wydawcy:
Najgłośniejsza książka laureata Astrid Lindgren Memorial Award – najbardziej prestiżowej nagrody w dziedzinie literatury dziecięcej. Wzruszająca opowieść o chłopcu, który widzi to, czego nie widzi nikt inny.
– Kim właściwie chciałbyś zostać?
– Szczęśliwym – odpowiedział Thomas. – Jak dorosnę, zostanę szczęśliwym.
Pani Van Amersfoort zaskoczona obróciła się do Thomasa. Popatrzyła na niego ze śmiechem i oznajmiła:
– To cholernie dobry pomysł. A wiesz, kiedy zaczyna się szczęście? Wtedy, kiedy człowiek przestaje się bać.
Thomas mieszka w Amsterdamie, gdzie w kanałach pływają rybki akwariowe, a wróble grają na trąbkach. A może to tylko on je widzi? Bo Thomas widzi rzeczy, których nie widzą inni. Ale nie ma łatwego życia. Bo widzi też, jak anioły zakrywają oczy, gdy tata bije mamę. Na szczęście spotyka dobrą czarownicę – panią Van Amersfoort, Elizę-o-skórzanej-nodze i… Jezusa, który od czasu do czasu przychodzi do niego pogawędzić.
Przejmująca opowieść… ekscentryczna, wzruszająca, magiczna.
Sunday Times
Cudowna.
Observer
Niezapomniana. Tak jak „Mały książę”, trafi do wszystkich, nie tylko dziecięcych serc.
Independent
Elektryzująca… Humor, inteligencja, dramatyzm i poetyckość czynią z niej książkę, do której można powracać w każdym wieku.
Washington Post
Guus Kuijer (ur. 1942) – holenderski autor książek dla dzieci, młodzieży i dorosłych. Laureat wielu prestiżowych nagród literackich, m.in. Deutsche Jugendliteraturpreis (dwukrotnie) i Gouden Griffel (czterokrotnie). W 2012 roku otrzymał najważniejszą światową nagrodę w dziedzinie literatury dziecięcej, przyznawaną za całokształt twórczości – Astrid Lindgren Memorial Award. Książka wszystkich rzeczy to pierwsza jego książka przetłumaczona na język polski.
